تاریخ: 06.03.2015بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله ربّ العالمين و الحمد لله الذی لا مُضادّ
له في مُلكه و لا مُنازِعَ لَهُ في أمره. الحمدالله الذی لا شريك لَهُ في خلقه ولا
شبيه لَهُ في عَظَمَتِه وصلّی الله علی سيدّنا و نبيّنا محمّد صلّی الله عليه وعلی
آله الطاهرين واصحابه المنتجبين.
عبادالله ! أُوصيكم و نفسي بتقوی الله و اتّباع امره
و نهیه.
خودم و همه خواهران و برادرانم را به رعایت تقوای الهی
سفارش می کنم. همان چیزی که برای انسان در مواجهه با خطا و گناه و معصیت الهی سپر
است. امیر المومنین علی ع در خطبه 233 نهج البلاغه می فرماید: فَاِنَّ التَّقْوى
فِى الْيَوْمِ الْحِرْزُ وَالْجُنَّةُ وَ فى غَد الطَّريقُ اِلَى الْجَنَّةِ همانا
تقوا در امروز دنیا براى انسان به منزله یك حصار و به منزله یك سپر است و فردا راه
بهشت الهى است
یکی از مهمترین اماکنی که انسان با حضور در آن میتواند تقوا
کسب کند، مسجد است.
مساجد از زمان تأسیس تاکنون همواره به عنوان پایگاهی معنوی و
اجتماعی، کارکردهای گسترده ای داشته که با هیچ نهاد مردمی در طول تاریخ قابل قیاس
نیست.
مسجد دارای دو بُعد عبادی و اجتماعی است.
بُعد اول بُعد عبادی آن است. معنای لغوی و اصطلاحی مسجد اشاره
به همین بُعد و عبادی آن دارد که در لغت به معنای عبادتگاه و محل خضوع و خشوع در
برابر خداوند است. بعضی معتقدند محل نماز را به اعتبار سجده، مسجد می خوانند. در
اصطلاح هم محلی است که برای مسلمانان جهت اقامه نماز وقف شده است.
بعد دوم آن بعد اجتماعی آن است که محل اجتماع و گردهمایی
مسلمانان است. به همین جهت است که در بعضی از زبانها به مسجد، جامع گفته می شود.
وجه تمایز مسجد با دیگر معابد بعد اجتماعی آن است و نقش مهمی که مساجد در تهذیب
نفس و تربیت نیروی انسانی صالح، در جامعه ایفاء می کنند.
خداوند در سوره مبارکه بقره می فرماید:
وَإِذْ
جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ
إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن
طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
و
چون خانه [كعبه] را براى مردم محل اجتماع و [جاى] امنى قرار داديم، [و فرموديم:]
«در مقام ابراهيم، مصلی براى خود اختيار كنيد»، و به ابراهيم و اسماعيل فرمان
داديم كه: «خانه
مرا براى طوافكنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه كنيد.» بقره 125
لذا مساجد الهام بخش امنیت و آرامش در جامعه موجب رشد و
تعالی آن می شود و یک عنصر ضروری در جامعه است.
اگر مسجد الحرام مسجدی است که برای همه مسلمانانِ مستطیع،
محل اجتماع است، غیر از آن مسلمانان در طول ماه و هفته و روزانه نیاز به چنین مکان
های معنوی و اجتماعی دارند.
لذا پیامبر در همان روزهای نخستین ورود به مدینه و تشکیل
حکومت اسلامی دستور به ساخت مسجد دادند و مسجد قبا ساخته شد تا مردم از آثار مهم
اجتماعی آن در اجتماع تازه شکل گرفته ی اسلامی، بهرمند شوند.
امام علی ع در یک روایت به برخی از اثرات مسجد اشاره می
کنند. می فرمایند: مَنِ
اخْتَلَفَ اِلَي الْمَسْجِدِ اَصابَ اِحْدَي الثَّمانِ؛ اَخا مُسْتَفادا فِي اللّه
ِ، اَوْ عِلْما مُسْتَطْرَفا اَوْ آيَةً مُحْكَمَةً اَوْ يَسْمَعُ كَلِمَةً
تَدُلُّ عَلي هُديً، اَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً، اَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ
ردي، اَوْ يَتْرُكَ ذَنْبا خَشْيَةً اَوْ حَياءً؛
وسايل الشيعه، ج3، ص480
كسی كه به مسجد رفت
و آمد مي كند، يكي از منافع هشتگانه نصيب او می شود: برادری مفيد و با ارزش در راه
خدا، يا علم و دانش نو، يا دليل و برهان محكم [براي تثبيت عقايد]، يا كلماتی كه
موجب هدايت شود [می شنود]، يا رحمت مورد انتظاری [شامل حال او مي شود]، يا موعظه
هایی كه او را از فساد و گناه باز دارد، [می شنود،] يا به خاطر ترس يا حيا و آبروی
خود گناهی راترك مي كند.»
در مساجد به نیازمند کمک می شود. در مساجد انسان دوست های
خوب می تواند بیابد. بواسطه ارتباط سالمی که بوجود می آید می تواند شغل مناسبی را
بیابد. بواسطه شناختی که پیدا می کند میتواند همسر مناسب خود را بیابد.
البته مسجدی الهام بخش معنویت و امنیت و آرامش است که از آن
تعالیم اسلام ناب منتشر شود نه مسجدی که از آن افراط و تفریط و خشونت و عکس تعالیم
رحمانی اسلام صادر می شود. در دنیا از این دسته مساجد دروغین هم یافت می شود که
نمونه تاریخی آن که در قرآن هم آورده شده، مسجد ضرار است:
لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا ۚ لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ
عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ ۚ فِيهِ رِ جَالٌ يُحِبُّونَ
أَن يَتَطَهَّرُ وا ۚ وَاللَّـهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِ ينَ ﴿توبه ١٠٨﴾
هرگز در آن جا به نماز و طاعت نایست. به راستی مسجدی که
از روز نخستین بر پایه ی تقوا بنا شده، سزاوارتر است که در آن بایستی. در آن
مردانی اند که دوست دارند بی شائبه و پاک شوند. و خدا کسانی را که خواهان پاکی اند
دوست می دارد. توبه ۱۰۸
می بینیم که مساجد هویت بخش به جامعه و امت است. اگر انسان
با مسجد ارتباط مستمر پیدا کند، بخاطر اثرات مثبت تربیتی آن، کمتر به خطا و گناه و
ظلم آلوده می شوند. هرکس خودش، خانواده و فرزندانش را به مسجد بسپارد، می توان گفت
که تا حدود زیادی از خطا و معصیت، مصونیت پیدا می کند.
در یکی از کشورهای اسلامی آمار داده اند که 80 درصد مجرمین
و زندانیان اهل مسجد نبودند. با جرأت و اطمینان می توان گفت کسانی که اهل مسجد اند
به حقوق دیگران تعرض نمی کنند. افرادی که در شب سال نو میلادی به تعدادی از بانوان
تعرض کردند مطمئنا اهل مسجد و تربیت شده مسجد نبودند و از تعالیم دینی اندک بهره
ای نبرده بودند. والا دین اسلام که دین رحمت است. دین احترام به حقوق دیگران و
سفارش کننده اکید به حفظ جان و مال و آبروی انسانها و تکریم کننده بشریت است. همه
فقهای ما فتوی می دهند بر اینکه اگر مسلمان در یک کشور دیگری زندگی می کند موظف
است و واجب است شرعا به قوانین و مقررات آن کشور احترام بگذارد و خودش را ملزم و
مقید به رعایت قوانین آن کشور کند، چه رسد به رعایت حقوق فطری و انسانی.
نکته دیگری که حائز اهمیت است اینست که مسجد یک پایگاه دینی
است. در دین اسلام تفاوتی بین انسانها از جهت جنسیت، ملیت، رنگ پوست و نژاد نیست.
بنابراین مساجد نمی تواند پایگاه یک قوم، ملیت یا یک گروه خاص از مردم باشد. همه
مومنین حق بهره برداری از برکات و معنویات مسجد را دارند و اساسا نمی تواند عَلَم
یک قوم باشد.
ان شاء الله خدای سبحان همه ما را از برکات معنوی مساجد
بهره مند سازد.
و السلام علیكم و رحمة الله و بركاته