همزمان با سالروز طلوع سبز
منتهای فضیلت و پاکی و بهار
گلزار نبوی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مراسم جشنی در روز سه شنبه 26 فوریه 2019 با حضور مسلمانان و ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت از
ملّیتهای مختلف در مرکز اسلامی هامبورگ برگزار گردید.
جشن میلاد کوثر نبوی شامل برنامه های تلاوت قرآن، دکلمه خوانی و توصیف کمالات والای بانوی
دو عالم، تواشیح، سخنرانی، مولودی خوانی و مسابقه بود
در این
مراسم حجت الاسلام والمسلمین د کتر مفتح
امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا س و روز مادر به ایراد سخنرانی
پرداختند. ایشان موضوع سخنان خویش را بررسی و فهم تمدنی
سیره حضرت زهرا سلام الله علیهاقرار داده و بیان نمودند:
خوانش تمدنی سیره حضرت زهرا سلام
الله علیها به معنی نگاه آمیخته به استخراج و برجسته ساختن موضوعات تمدنی در سخنان
ایشان و یا فهم رفتار ایشان با رویکرد تمدنی است. در فهم تمدنی سیره حضرت زهرا
سلام الله علیها قرار نیست که یک گزارش تاریخی جدید کشف شود و یا بخشی از گزارشهای
تاریخی قبلا کشف شده کنار گذاشته شود، بلکه قرار است فهم ما از این رویدادها تغییر
کند و ارتقا یابد. این فهم باید به گونه ای باشد که تنها جمعی محدود از شیعیان اثنیعشری یا
همه فرق شیعی، و یا همه مسلمانان، و یا همه پیروان ادیان آسمانی، و یا حتی همه حق طلبان
و انسانها در جهان امروز از آن بهره نبرند، بلکه باید به گونه ای باشد که همه
انسانها حتی در آینده هم از آن بهره مند باشند، یعنی برجسته ساختن ابعادی از زندگی
و سیره ایشان که نمی توان دایره کاربرد آن را محدود به زمان و مکان حیات مبارکشان
دانست، بلکه پیامهای آن می تواند در همیشه تاریخ و همه مکانها در گسترده ترین سطح
مناسبات انسانی کارایی داشته باشد.
نمونه هایی از سخنان و یا رفتار
حضرت زهرا سلام الله علیها که دارای دلالت تمدنی است چنین است:
الف. تبیین جایگاه قرآن به عنوان
کتاب مشترک هدایت همه انسانها
حضرت زهرا سلام الله علیها در بخشی
از خطبة فدکیه در باره قرآن چنین گفته اند:
كِتابُ اللَّـهِ النَّاطِقُ وَ الْقُرْانُ
الصَّادِقُ، و النُّورُ السَّاطِعُ وَ الضِّیاءُ اللاَّمِعُ، بَینَةً بَصائِرُهُ،
مُنْكَشِفَةً سَرائِرُهُ، مُنْجَلِیةً ظَواهِرُهُ، مُغْتَبِطَةً بِهِ اَشْیاعُهُ،
قائِداً اِلَی الرِّضْوانِ اِتِّباعُهُ، مُؤَدٍّ اِلَی النَّجاةِ اسْتِماعُهُ،
بِهِ تُنالُ حُجَجُ اللَّـهِ الْمُنَوَّرَةُ، وَ عَزائِمُهُ الْمُفَسَّرَةُ، وَ
مَحارِمُهُ الْمُحَذَّرَةُ، وَ بَیناتُهُ الْجالِیةُ، وَ بَراهینُهُ الْكافِیةُ،
وَ فَضائِلُهُ الْمَنْدُوبَةُ، وَ رُخَصُهُ الْمَوْهُوبَةُ، وَ شَرائِعُهُ
الْمَكْتُوبَةُ.
این نگاه به قرآن و ویژگیها و
کارکردهای آن یک نگاه کاملاً تمدنی است، با این نگاه به قرآن می توان این کتاب
جاودان را در جایگاه بلند معنی بخشی به یک تمدن قرار داد.
ب. تبیین جایگاه پیامبر به عنوان
هدایتگر مشترک همه مسلمانان
در بخش دیگری از همین خطبه، در وصف
پیامبر چنین آمده است:
وَ اَشْهَدُ اَنَّ اَبی مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ
رَسُولُهُ، اِخْتارَهُ قَبْلَ اَنْ اَرْسَلَهُ، وَ سَمَّاهُ قَبْلَ اَنْ
اِجْتَباهُ، وَ اصْطَفاهُ قَبْلَ اَنْ اِبْتَعَثَهُ، اِذ الْخَلائِقُ بِالْغَیبِ
مَكْنُونَةٌ، وَ بِسَتْرِ الْاَهاویلِ مَصُونَةٌ، وَ بِنِهایةِ الْعَدَمِ
مَقْرُونَةٌ، عِلْماً مِنَ اللَّـهِ تَعالی بِمائِلِ الْاُمُورِ، وَ اِحاطَةً
بِحَوادِثِ الدُّهُورِ، وَ مَعْرِفَةً بِمَواقِعِ الْاُمُورِ.
اِبْتَعَثَهُ اللَّـهُ اِتْماماً لِاَمْرِهِ، وَ عَزیمَةً عَلی اِمْضاءِ حُكْمِهِ،
وَ اِنْفاذاً لِمَقادیرِ رَحْمَتِهِ، فَرَأَی الْاُمَمَ فِرَقاً فی اَدْیانِها،
عُكَّفاً عَلی نیرانِها، عابِدَةً لِاَوْثانِها، مُنْكِرَةً للَّـهِ مَعَ
عِرْفانِها.
فَاَنارَ اللَّـهُ بِاَبیمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّـهُ عَلَیهِ و الِهِ ظُلَمَها، وَ
كَشَفَ عَنِ الْقُلُوبِ بُهَمَها، وَ جَلی عَنِ الْاَبْصارِ غُمَمَها، وَ قامَ فِی
النَّاسِ بِالْهِدایةِ، فَاَنْقَذَهُمْ مِنَ الْغِوایةِ، وَ بَصَّرَهُمْ مِنَ
الْعِمایةِ، وَ هَداهُمْ اِلَی الدّینِ الْقَویمِ، وَ دَعاهُمْ اِلَی الطَّریقِ
الْمُسْتَقیمِ.
فاطمه زهرا ویژگیهایی برای پیامبر
برشمرده اند و جایگاهی برای ایشان در نظر گرفته اند که این نگاه را هم می توان یک
نگاه تمدنی دانست، زیرا پیامی روشن برای گسترده ترین سطح مناسبات انسانی در زیست این جهانی
انسان دارد.
ج. قلمرو نقش آفرینی امت اسلامی
تحلیل حضرت زهرا سلام الله علیها در
باره امت اسلامی نیز مبتنی بر یک نگاه تمدنی است. به عنوان نمونه در بخشی دیگر از
خطبة فدکیه چنین می خوانیم:
اَنْتُمْ
عِبادَ اللَّـهِ نُصُبُ اَمْرِهِ وَ نَهْیهِ، وَ حَمَلَةُ دینِهِ وَ وَحْیهِ، وَ
اُمَناءُ اللَّـهِ عَلی اَنْفُسِكُمْ، وَ بُلَغاؤُهُ اِلَی الْاُمَمِ
این نگاه به امت اسلامی و ویژگیها و
نقشهای محوّل آن که از جمله آنها رساندن پیام اسلام به دیگر امتهاست و به آشکارا
امت اسلامی در یک مقیاس تمدنی مورد توجه قرار می دهد.
د . تبیین عقلی آموزه ها و احکام دینی
یکی از مهمترین و ماندگارترین بخشهای
خطبة فدکیه تعلیل برخی آموزه ها و احکام دینی است:
فَجَعَلَ اللَّـهُ الْایمانَ تَطْهیراً لَكُمْ مِنَ
الشِّرْكِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیهاً لَكُمْ عَنِ الْكِبْرِ، وَ الزَّكاةَ تَزْكِیةً
لِلنَّفْسِ وَ نِماءً فِی الرِّزْقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلْاِخْلاصِ، وَ
الْحَجَّ تَشْییداً لِلدّینِ، وَ الْعَدْلَ تَنْسیقاً لِلْقُلُوبِ، وَ طاعَتَنا
نِظاماً لِلْمِلَّةِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً لِلْفُرْقَةِ، وَ الْجِهادَ عِزّاً
لِلْاِسْلامِ، وَ الصَّبْرَ مَعُونَةً عَلَی اسْتیجابِ الْاَجْرِ. وَ
الْاَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلِحَةً لِلْعامَّةِ، وَ بِرَّ الْوالِدَینِ وِقایةً
مِنَ السَّخَطِ، وَ صِلَةَ الْاَرْحامِ مَنْساءً فِی الْعُمْرِ وَ مَنْماةً
لِلْعَدَدِ، وَ الْقِصاصَ حِقْناً لِلدِّماءِ، وَ الْوَفاءَ بِالنَّذْرِ تَعْریضاً
لِلْمَغْفِرَةِ، وَ تَوْفِیةَ الْمَكائیلِ وَ الْمَوازینِ تَغْییراً لِلْبَخْسِ. وَ النَّهْی عَنْ شُرْبِ الْخَمْرِ تَنْزیهاً عَنِ الرِّجْسِ، وَ
اجْتِنابَ الْقَذْفِ حِجاباً عَنِ اللَّـعْنَةِ، وَ تَرْكَ السِّرْقَةِ ایجاباً
لِلْعِصْمَةِ، وَ حَرَّمَ اللَّـهُ الشِّرْكَ اِخْلاصاً لَهُ بِالرُّبوُبِیةِ. فَاتَّقُوا
اللَّـهَ حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لاتَمُوتُنَّ اِلاَّ وَ اَنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَ اَطیعُوا
اللَّـهَ فیما اَمَرَكُمْ بِهِ وَ نَهاكُمْ عَنْهُ، فَاِنَّهُ اِنَّما یخْشَی
اللَّـهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ.
جایگاه عبودیت انسانها در برابر
خداوند ایجاب می کند که در برابر احکام الهی خضوع و تعبد و فرمانبرداری داشته باشد
ولی وقتی معصومان سلام الله علیهم خود به تحلیل عقلی و توجه به مصالح اوامر و
مفاسد منهیات می پردازند، عملا دریچه ای به سوی اجازه یافتن عقل بشری برای دقت در
این موارد می گشایند و چنین فضایی یک فضای تمدنی است، زیرا احکام و آموزه های دینی
را قابل فهم و استدلال در سطح بشری در گسترده ترین سطح مناسبات انسانی می کند.