همزمان با سالروز میلاد با سعادت بزرگ بانوی عالم خلقت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز زن مراسمی در روز ۱۵ فوریه ۲۰۲۰ در مرکز اسلامی هامبورگ و مسجد امام علی (ع) برگزار گردید.
جشن میلاد آن بانوی بزرگوار شامل برنامه های تلاوت قرآن، تواشیح، سخنرانی، مولودی خوانی، سرود کودکان و مسابقه بود. علاوه بر این در این مراسم از سایت جدید مرکز اسلامی هامبورگ نیز رونمایی شد.
در این مراسم حاضران در روز ولادت دخت پیامبر اسلام(ص) مقام مادر و روز زن را گرامی داشتند.
این مراسم با سخنرانی هایی از سوی امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ حجت الاسلام ولمسلمین دکتر مفتح و همینطور سرکار خانم دکتر غروی و مداحی توسط آقای نزار القطری همراه بود.
حجت الاسلام ولمسلمین دکتر مفتح سخنرانی خود را با شعری در وصف حضرت فاطمه (س) شروع کردند و سپس اضافه نمودند:
زمین و آسمان مکه آن شب نورباران بود
و موج عطر گل در پرنیان باد می پیچید
امید زندگی در جان موجودات می‌جوشید
هوا آغشته با عطر شفابخش بهاران بود…
میلاد فاطمه زهرا، از شادترین روزها بر پیامبر اکرم و بر اهلبیت علیهم السلام است، و طبعاً پیروان اهلبیت روز شادی را خواهند داشت. امام صادق علیه السلام فرمود: «شِیعَتُنا خُلِقُوا مِنْ فاضِلِ طِینِتِنا وَ عُجِنُوا بِماءِ وَلایَتِنا یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا و یَفْرَحُونَ لِفَرَحِنا؛ شیعیان ما از بقیه خمیرمایه اولیه آفرینش ما آفریده شده اند ولایت ما در سرشت آنان عجین گشته است و آنان با خوشی ما خوشحال و با ناراحتی ما ناراحتند.»
پیامبر اکرم صلوات الله علیه، فاطمه زهرا سلام الله علیها را به عنوان معیار حق و باطل معرفی فرموده است. روایت معروفی است که هم در کتب روائی شیعه و هم کتب روائی اهل سنت ذکر شده است، و حاکم نیشابوری در مستدرک الصحیحین از امیرالمؤمنین نقل می کند که فرمود: «قال رسول الله لفاطمة ان الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک؛ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به فاطمه فرمود: همانا خدا به سبب غضب تو غضب می‌کند و با رضایت تو راضی می‌شود.(المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۷) »
و چه مناسب است که این روز را روز تکریم مقام زن، و تعظیم مادر قرار داده اند.
مقام مادر
در همه ادیان الهی مقام ارزشمندی برای مادر قائل شده و به او احترام گذاشته شده است، لکن اسلام بیش از دیگر مکاتب به این مسئله توجه نموده و به مادر عظمت بخشیده است. حقوقی را که اسلام برای مادران مشخص کرده، بسیار فراتر از حقوقی است که برای دیگران حتی پدر در نظر گرفته شده است؛ زیرا مادر پرورش دهنده جامعه است و می تواند فرد و جامعه را به سعادت رسانده و یا به شقاوت بکشاند.
پیامبر اکرم می فرماید: الجنّةُ تحتَ اقدامِ الامّهات؛ بهشت زیر پاهای مادران است.» یعنی بدون رضایت مادر نمی توان به بهشت و نعمت های بهشتی راه یافت. اگر کسی بخواهد به درجات عالیه جنّت و رضوان نایل گردد، باید به مادر احترام بگذارد و به او خدمت کند. این همه ارج نهادن به مقام مادر شاید به خاطر زحماتی است که مادر متحمل می شود. تحمل رنج و زحمت دوره بارداری و کودکی و تأمین نیازهای جسمی و روحی فرزند از مشکلات طاقت فرسایی است که مادر می تواند بپذیرد. طبیعی است که خداوند در قبال صبر و بردباری مادر، اجر و مزد بی پایان به او عنایت می کند.
وظیفه فرزند در برابر مادر
قرآن کریم در بیان زحمات مادر برای فرزند خود و وظیفه فرزند در برابر والدین می فرماید:
- وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ ﴿احقاف؛۱۵﴾
و انسان را [نسبت] به پدر و مادرش به احسان سفارش كرديم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنيا آورد و باربرداشتن و از شيرگرفتن او سى ماه است تا آنگاه كه به رشد كامل خود برسد و به چهل سال برسد مى گويد پروردگارا بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته اى سپاس گويم و كار شايسته اى انجام دهم كه آن را خوش دارى و فرزندانم را برايم شايسته گردان در حقيقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمانپذيرانم.
مادر نسبت به تولد، رشد، و تربیت فرزند مشکلات بیشتری را متحمل می شود و طبعا مستحق پاداش بیشتری است. لذا قرآن کریم در آیه دیگر هم آنگاه که به حق والدین نسبت به فرزند اشاره می کند، بازهم بر نقش مادر تاکید کرده و می فرماید:
- وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ ﴿لقمان:۱۴﴾
و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش كرديم مادرش به او باردار شد سستى بر روى سستى و از شير باز گرفتنش در دو سال است [آرى به او سفارش كرديم] كه شكرگزار من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [همه] به سوى من است.
حتی در مورد پدر و مادری که مشرک باشند و تلاش در منحرف کردن فرزندشان کنند، بازهم قرآن کریم ضمن دستور به عدم انحراف، بر رعایت احترام والدین تاکید می کند و می فرماید:
- وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿لقمان:۱۵﴾
و اگر تو را وادارند تا در باره چيزى كه تو را بدان دانشى نيست به من شرك ورزى از آنان فرمان مبر و[لى] در دنيا به خوبى با آنان معاشرت كن و راه كسى را پيروى كن كه توبه كنان به سوى من بازمى گردد و [سرانجام] بازگشت شما به سوى من است و از [حقيقت] آنچه انجام مى داديد شما را با خبر خواهم كرد (۱۵)
وظیفه پدر در برابر مادر
در اسلام حقوقی برای زن بر عهده شوهر در نظر گرفته شده است، و حقوقی بیشتر برای مادر بر عهده پدر. قرآن کریم در مقام وظیفه ای که پدر در برابر همسر خود که مادر فرزندانش بوده و به مقام مادری رسیده است می فرماید:
- وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُمْ مَا آتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿بقره:۲۳۳﴾
و مادران [بايد] فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند [اين حكم] براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند و خوراك و پوشاك آنان [=مادران] به طور شايسته بر عهده پدر است هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمى شود هيچ مادرى نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند و هيچ پدرى [نيز] نبايد به خاطر فرزندش [ضرر ببيند] و مانند همين [احكام] بر عهده وارث [نيز] هست پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضايت و صوابديد يكديگر كودك را [زودتر] از شير بازگيرند گناهى بر آن دو نيست و اگر خواستيد براى فرزندان خود دايه بگيريد بر شما گناهى نيست به شرط آنكه چيزى را كه پرداخت آن را به عهده گرفته ايد به طور شايسته بپردازيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست.
نکاتی پیرامون آیه
در آیه فوق به حقوق و وظائف گوناگونی که پدر، مادر و فرزند در خانواده دارند اشاره شده، که می توان آنها را در چند بخش بیان کرد:
- هزینه زندگی مادر از نظر غذا و لباس در دوران شیر دادن بر عهده ی پدر نوزاد است تا مادر بتواند با خاطری آسوده فرزندش را شیر دهد، و حتی اگر زن طلاق گرفته باشد نیز، همین حکم جاری است.
- هیچ یک از پدر و مادر نباید با اختلافات خویش سرنوشت کودک خود را قربانی کنند و بدین وسیله ضربه های جبران ناپذیری به روح و روان خود و نوزاد وارد سازند.
- هرگز نمی توان مادر را به شیر دادن و سرپرستی کودک مجبور کرد، و نمی توان او را از این حقّ باز داشت، مگر این که خودش امتناع ورزد و یا مانعی برای او پیش آید، که در این صورت می توان نگه داری و شیر دادن کودک را به دایه مناسبی واگذار کرد، و یا قسمتی از شیر دادن را به عهده ی او گذاشت تا کمکی برای مادر باشد.
- تعبیر «مولود له» (کسی که فرزند برای او تولد یافته) در مورد پدر نوزاد آمده است و از واژه متعارف «اب» (پدر) استفاده نشده است. گویا این تعبیر عواطف پدر را در راه انجام وظیفه تحریک می کند که اگر هزینه مادر طفل به عهده پدر گذاشته شده، به خاطر فرزند او و میوه دل اوست، نه یک فرد بیگانه.
- تعبیر «معروف» در آیه فوق نشان می دهد که لباس و غذای مادر باید در حدود متعارف و شایسته حال او تأمین شود، یعنی نه سخت گیری شود و نه اسراف گردد. واژه «معروف» در این آیه، به وجه نیکویی، عنصر عرف و زمان را در شاخص های مراعات حقوق خانوادگی وارد می کند.
- تکلیف انسان ها بر اساس قدرت و به اندازه توانایی آنهاست و نباید از نظر اقتصادی به پدر کودک فشار وارد شود. این یک اصل اساسی در احکام اسلامی است؛ بنابراین هیچ قانونی در اسلام وجود ندارد که کاری بیش از توان فرد از او بخواهد.
- مادر در برابر شیر دادن به فرزند، حق مضاعفی پیدا می کند که باید حقوق مادر در برابر شیر دادن ادا گردد و این یکی از زیباترین جلوه های رعایت حقوق زنان در اسلام است.
از این آیه و آیات مشابه، متوجه جامعیت احکام اسلام می شویم که برای همه مراحل زندگی انسان، از دوران نوزادی تا جوانی و بزرگسالی برنامه سعادت بخش مطابق حق، عدالت و فطرت انسان کرده است.
