خطیب: حجت الاسلام والمسلمین دکتر مفتح، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ
اَلْحَمْدُ لِلّهِ بِجَمِیعِ مَحَامِدِه کُلِّهَا عَلَی جَمِیعِ نِعَمِهِ کُلِّهَا… اَلْحَمْدُ لِلّهِ مالِکِ الْمُلْکِ مُجْرِی الْفُلْکِ مُسَخِّرِ الرِّیاحِ فالِقِ الاْصْباحِ دَیّانِ الدّینِ رَبِّ الْعَالَمینَ اَلْحَمْدُ لِلّهِ عَلی حِلْمِهِ بَعْدَ عِلمِهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلی عَفْوِهِ بَعْدَ قُدْرَتِهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلی طُولِ اَناتِهِ فی غَضَبِهِ وَهُوَ قادِرٌ عَلی ما یُریدُ
و نشهد أن لا اله الا الله وحده لا شریک له، و أَنَّ محمداً عبده و رسوله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره المشرکون
اوصیکم عبادالله و نفسی بتقوی الله و اتباع امره و نهیه، و اخوفکم من عقابه
سی و پنجمین نشانه متقین:
- يَعْتَرِفُ بِالْحَقِّ قَبْلَ أَنْ يُشْهَدَ عَلَيْهِ،
پيش از آن كه شاهد و گواهى بر ضدّش اقامه شود خود به حق اعتراف مى كند،
در دادگاه همیشه یک طرف مدّعی است و طرف دیگر انکار می کند. قاضی از شخص مدّعی می خواهد که ادلّه خود را به دادگاه ارائه دهد و اگر برای ادّعای خود شاهدی دارد بیاورد. اقامه شهادت و ارائه دلیل برای وقتی است که شخص خاطی خطای خود را نپذیرد و گناه خود را انکار کند. امّا در باره اهل تقوا این گونه نیست. اگر از دیگران حقّی به گردن داشته باشند حتماً بدون درنگ به آن اعتراف می کنند به طوری که شخص صاحب حق، از ناحیه انسان متّقی اصلاً احساس نگرانی نسبت به تضییع حقّش ندارد.
شاید سؤال شود که چگونه اهل تقوا مرتکب خطائی می شوند که نیاز به اعتراف داشته باشد؟! پاسخ آن است که سهو و اشتباه تنها در حریم عصمت انبیاء و ائمّه اطهار راه ندارد و دیگر انسان ها از این ناحیه معصوم نیستند، و ممکن است از ایشان سهو و نسیانی صورت بگیرد که باعث حقوقی شود که اداءِ آن ها بر ایشان فرض و واجب است.
اهل تقوا خوب می دانند مجازات دنیا به مراتب راحت تر از عقاب آخرت و خشم پروردگار متعال است. قرآن کریم به اهل ایمان دستور می دهد:
- يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيراً فَاللَّهُ أَوْلى بِهِما فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً (نساء:135)
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! كاملًا قيام به عدالت كنيد! براى خدا شهادت دهيد، اگر چه (اين گواهى) به زيان خود شما، يا پدر و مادر و نزديكان شما بوده باشد! (چرا كه) اگر آن ها غنىّ يا فقير باشند، خداوند سزاوارتر است كه از آنان حمايت كند. بنا بر اين، از هوى و هوس پيروى نكنيد كه از حق، منحرف خواهيد شد! و اگر حق را تحريف كنيد، و يا از اظهار آن، اعراض نماييد، خداوند به آن چه انجام مى دهيد، آگاه است.
اعتراف به حقّ و امداد الهی
رسول خدا صلّی الله علیه و آله در معرّفی با تقوا ترین افراد می فرماید: «أَتْقَى النَّاسِ مَنْ قَالَ الْحَقَّ فِيمَا لَهُ وَ عَلَيْهِ؛ با تقوا ترین مردم کسی است که حق را بگوید چه در آن جا که به نفعش باشد و چه در جائی که به ضررش باشد.(من لا يحضره الفقيه: ج٤، ص٣٩٥)».
امام سجاد علیه السّلام در لحظات آخر عمر شریفشان، صبر بر حقیقت را به فرزند گرامی خود سفارش می کند. امام باقر علیه السّلام می فرماید: «لَمَّا حَضَرَتْ أَبِي عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ علیهماالسّلام الْوَفَاةُ ضَمَّنِي إِلَى صَدْرِهِ وَ قَالَ يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِمَا أَوْصَانِي بِهِ أَبِي حِينَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَكَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ، يَا بُنَيَّ اصْبِرْ عَلَى الْحَقِ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً؛ وقتی زمان وفات پدرم علی بن الحسین علیهماالسّلام فرا رسید، مرا به سینه خود چسباند و فرمود: پسرکم! تو را وصیّت می کنم به آن چه پدرم به هنگام وفات خود به من وصیّت کرد و به آن چه که فرمود پدرش برایش وصیّت نموده است که: ای پسرکم! بر حق صبر کن اگر چه تلخ باشد.(الكافی، ج٢، ص٩١)».
امیر المؤمنین علیه السّلام در عهدنامه ی مالک اشتر می فرماید: «الْحَقُّ كُلُّهُ ثَقِيلٌ وَ قَدْ يُخَفِّفُهُ اللَّهُ عَلَى أَقْوَامٍ طَلَبُوا الْعَاقِبَةَ فَصَبَّرُوا نُفُوسَهُمْ وَ وَثِقُوا بِصِدْقِ مَوْعُودِ اللَّهِ لِمَنْ صَبَرَ وَ احْتَسَبَ فَكُنْ مِنْهُمْ وَ اسْتَعِنْ بِاللَّهِ؛ حقیقت همه اش ثقیل و سنگین است و به تحقیق که خدا آن را بر اقوامی که عاقبت (آخرت) را طلب می کنند آسان و سبک می سازد، پس آن ها نفوس خود را صبور ساخته و به درستیِ آن چه خدا به صابران وعده داده اعتماد نموده اند، پس تو نیز از ایشان باش و از خدا استعانت بجوی.(تحف العقول، ص١٤٢)».
گاهی اوقات حقیقت به کام انسان تلخ و سنگین می آید امّا اگر انسان در راه خدا گام نهاد و آخرت را به متاع زودگذر دنیا نفروخت، آن وقت امداد غیبی و خدائی فرا می رسد و تلخی و سنگینی حقیقت را به کام او شیرین و راحت می سازد. این وعده خداوند در قرآن است: «وَ الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ؛ و آن ها كه در راه ما (با خلوص نيّت) جهاد كنند، قطعاً به راه هاى خود، هدايتشان خواهيم كرد و خداوند با نيكوكاران است.(عنکبوت:69) ».
ترفند شیطانی
یکی از ترفندها و حیله های شیطان در گمراهی بندگان آن است که حقیقت را بیش از آن چه هست سخت و ناگوار جلوه می دهد، و در عوض باطل را بسیار شیرین و راحت و بدون دردسر می نمایاند. همیشه گناه در ذهن گناهکار توسّط شیطان آراسته و لذّت بخش جلوه می کند، آنچنان که او را نسبت به گناه چنان حریص و غافل می سازد و الّا کم تر پیش می آمد که انسان ها مرتکب گناه شوند. امیرالمؤمنین علیه السّلام نسبت به این نکته هشدار داده و می فرماید: «اصْبِرْ عَلَى مَضَضِ مَرَارَةِ الْحَقِّ وَ إِيَّاكَ أَنْ تَنْخَدِعَ لِحَلَاوَةِ الْبَاطِل؛ بر درد تلخیِ حقیقت صبر کن و مراقب باش که فریب شیرینی باطل را نخوری.(عيون الحكم و المواعظ، ص٨٦)»
نتیجه حق گوئی
اعتراف به حق از جایگاه ویژه ای نزد خدای متعال برخوردار است و بر همین اساس پروردگار حکیم این عمل پر ارزش را در دنیا و آخرت بی پاداش نمی گذارد. امام صادق علیه السّلام می فرماید: «اصْبِرْ عَلَى الْحَقِ فَإِنَّهُ لَمْ يَصْبِرْ أَحَدٌ قَطُّ عَلَى الْحَقِّ إِلَّا عَوَّضَهُ اللَّهُ مَا هُوَ خَيْرٌ لَهُ؛ بر حق صبر کن، احدی بر حق صبر نکرد مگر آن که خداوند چیزی را که برایش بهتر بود به عوض آن (صبر بر حق) به او داد.(مجموعة ورام، ج١، ص١٧) ».